FONKSİYONEL GÜVENLİK YÖNETİMİ ve FAYDALARI

Günümüzde her alanda yapılan işin ve sonucunda ortaya çıkan ürünün, rakiplerinden sıyrılıp piyasada yer edinebilmesi için belli başlı standartlara uyması gerekir. Çeşitli alanlarda çeşitli standartlar mevcuttur. Örneğin; EN 50126 (IEC 62278) standardı, bir demiryolunun RAMS parametrelerini belirler. IEC 61508 ise elektrik, elektronik cihazlarının yardımıyla oluşan fonksiyonları içeren tüm uygulamaların uluslararası standardını kapsamaktadır. Bunlara benzer birçok standart bulunmaktadır. Peki, fonksiyonel güvenlik yönetimi nedir?

Bu standartların, içeriğine uygun olarak uygulanması ve düzenli olarak kontrol edilmesi ancak fonksiyonel bir güvenlik yönetimi uygulaması ile mümkündür. Bu güvenlik yönetiminin faydaları nelerdir? Sizler için yazımızda bu soruların cevaplarını vereceğiz.

Fonksiyonel Güvenlik Yönetimi Nedir?

Günümüzde işletmeler, çalışanların yetkinliklerini, süreçlerin etkinliklerini ve faaliyet fonksiyonel bir güvenlik, ISO 26262 standardı gerekliliklerine göre kanıtlamaktadır. ISO 26262 fonksiyonel güvenlik standardı; yazılım ve güvenlik yönetimlerinin dahil olduğu sistemlerin çalışması ile oluşan bir güvenlik sistemidir. Bu sistem aynı zamanda hataları düzenler. Bu güvenlik yönetimi, geleneksel ürün güvenlik değerlendirmelerinin, karmaşık hale gelen teknolojilerin yarattığı risklerin de değerlendirilmesini gerektirmektedir.

İlginizi Çekebilir: EKÜ Yazılımı Nedir? Fonksiyonları Nelerdir?

İşletmeler; bu güvenlik sistemleri ile güvenlik özellikleri tanımlanan ürünler üretmekte ve bu esnada güvenlik süreçlerini geliştirmektedir. Birkaç örnek standart verecek olursak:

TS EN 61511 Fonksiyonel güvenlik – Süreç sanayi sektörü için güvenlik entrümanlı sistemler

TS EN 61508 Güvenlik ile ilgili elektrikli, elektronik veya programlanabilir elektronik sistemlerde bu güvenlik oldukça önemli bir konumdadır. Bu standart IEC 61508-2 ve IEC 61508-3 standartlarına ilişkin bilgileri ve kılavuzları kapsar. IEC 61508, otomotiv sektörü için özelleşmiş güvenlik standartlarıdır. 

Bu güvenlik yönetimi için en basit haliyle otomotiv endüstrisinde güvenliğin oldukça önemli olduğu sistemlerini geliştirme gereksinimlerini tanımladığını söyleyebiliriz. Bu sayede otomotiv sektöründe, elektrik/elektronik sistemlerin geliştirilmesi için güvenli bir yaşam döngüsü sağlar.

Bu güvenlik yazılımı donanım, çevre ve güvenlik önlemleri yönetimini de dahil eder. Kısaca fonksiyonel güvenlik yönetimi, sistemin çalışması sırasında oluşacak hata ve yanlışların ortadan kalmasını temel alır. Böylece minimuma indirilmesi hedef alır.

Fonksiyonel Güvenlik Yönetimi Faydaları Nelerdir?

Bu güvenlik yönetiminin bazı hedefleri vardır. Bunların birkaçından bahsedecek olursak:

Bir otomotivin güvenlik ömrünü uzatmak.

Tüm geliştirme sürecinin işlevsel güvenlik yönlerini kapsamak. Bu maddeye ihtiyaçların belirlenmesi, tasarım, doğrulama, uygulama, onaylama, yapılandırma ve entegrasyon gibi faaliyetler de dahildir.

Risk sınıflarının belirlenmesi için otomotivlere ait risk bazlı bir yaklaşım sağlamak.

Yeterli ve kabul edilebilir güvenlik düzeyini sağlamak için doğrulama ve onaylama önlemlerinin ihtiyaçlarını sağlamalısınız. Bu hedefler doğrultusunda bu güvenlik yönetimi sayesinde oldukça faydalı işlere imza atılabilmektedir.

Bu güvenlik yönetimi her bir güvenlik işlevinin gerektirdiği performans düzeyini karşılar. Bu karşılaştırmaların sağladığı yani bir nevi fonksiyonel güvenlik yönetiminin sağladığı faydaların birkaçını şöyle sıralayabiliriz:

Gerekli güvenlik işlevlerin ne olduğunu tanımlamaya yarar.

Güvenlik fonksiyonunun gerektirdiği risk azaltma değerlendirmesi, Güvenlik Bütünlüğü Seviyesi (SIL), performans seviyesi yapar.

Güvenlik işlevinini yanlış operatör girişi veya arıza modları dahil olmak üzere tasarım amacına uygun bir şekilde gerçekleştirilmesini sağlar.

Sistemin atanan SIL ile uyumlu olduğunun doğrulaması, tehlike arıza olasılığını belirleyerek, minimum fazlalalık düzeylerini kontrol eder ve sistematik yeteneği (SC) gözden geçirir.

Son olarak ürünün, uygun güvenli yaşam döngüsü yönetimi tekniklerinin kapsamlı şekilde uygulandığına dair kanıtları inceler.

İlginizi Çekebilir: Otonom Araç Nedir? Avantajları ve Dezavantajları

Autonom olarak bu yazımızda sizler için fonksiyonel güvenlik yönetimi nedir, bu güvenlik yönetiminin faydaları nelerdir hakkında bilgiler verdik. Herhangi bir ürünün veya hizmetin uyması gereken belli başlı ve çeşitli standartlar vardır. Bu standartların uygulanması, sistem ya da ekipmanların çalışması sırasında ortaya çıkacak sorunların engellenmeye olanak sağlar. Bu yüzden fonksiyonel güvenlik sistemleri vazgeçilmezdir diyebiliriz.

İlginizi Çekebilir: Dinamik Analiz Nedir? Dinamik Analiz ve Statik Analizin Farkları