EKÜ YAZILIMI NEDİR? FONKSİYONLARI NELERDİR?

Günümüzde otomobillerin kumandası ve kontrolü için elektronik-bilglsayar sistemleri kullanılmaktadır. Motorlu araçlarda belirli bir sistemi çalıştırıp yöneten üniteye, elektronik kontrol ünitesi denir. İngilizcesi ECU (Electronic Control Unit) olarak bilinen EKÜ yazılımının Türkçe açılımı ise Elektronik Kontrol Ünitesidir. Bu yazımızda sizler için elektronik kontrol sistemi ve bu sistemde kullanılan EKÜ yazılımı hakkında merak edilen ve cevaplandırılması gereken bazı soruları ele alacağız.

EKÜ Yazılımı Nedir?

Elektronik kontrol ünitesi küçük bir bilgisayar olarak tanımlamak mümkündür. Elektronik kontrol modülü, aracın motorunun çalışma şartlarını düzenli olarak kontrol eder, denetler ve araçtaki parametreleri hesaplar. EKÜ yazılımı bütün motor elektrik sistemleri kontrol eder. EKÜ bünyesinde birçok modül bulunmaktadır. Bunlardan bazıları aşağıdaki gibidir:

• Motor Kontrol Modülü (ECM – Engine Control Module)
• Güç Kontrol Modülü (PCM – Powertrain Control Module)
• Transmisyon Kontrol Modülü (TCM – Tranmission Control Module)

Bu sistemlerin tümüne araba beyni denir. Modül sayıları araçtan araca değişmekte olup 80 modüle sahip arabalar bulunmaktadır.

İlginizi çekebilir: Dinamik Analiz Nedir? Dinamik Analiz ve Statik Analizin Farklar

EKÜ Yazılımının Görevleri Nelerdir?

EKÜ yazılımının birçok görevi vardır. Bunları sayacak olursak;

• İlk ve soğuk çalıştırma yapar.
• Yakıt miktarı, motor devrine ve soğutma suyu sıcaklığına göre hesaplanır.
• Motorun ısınma devresi, kontrol ünitesi soğutma suyu sıcaklığına bağlı olarak karışımı zenginleştirir.
• Hızlanma sırasında EKÜ yazılımı soğutma suyu sıcaklığı, gaz kelebeğinin açılma hızı, motor devri, hızlanmaya başlama anındaki gaz kelebek açıklık değeri ile karışımı zenginleştirir.
• Motorun tam güç ile çalışması durumunda gaz, kelebek açıklığının üçte ikisinde fazla açılır. Bunun sonucunda EKÜ yazılımı, püskürtme süresini uzatmaktadır.
• Motor devre sınır değeri geçtiğinde EKÜ yazılımı yakıtın püskürtülmesini keserek bu devrin geçilmesini önler.
• Kontrol ünitesi yavaşlama sırasında motor devri, motor soğutma suyu sıcaklığı ve gaz kelebeğinin konumuna göre enjektördeki yakıt püskürtme süresi azaltılır.

Motor soğutma suyu ve hava sıcaklık sensörlerinin birçok işlevi vardır. Bunlar; rölanti motoru, gaz kelebek potansiyometresi, oksijen sensörü gibi elemanlardan arızalı olduğu durumlarda dahi motorun çalışmasını sağlayan bir emniyet sistemi vardır.

EKÜ Yazılımının Fonksiyonları Nelerdir?

EKÜ, kayıtlı EKÜ yazılımına göre motorun çalışmasını sağlayan aktüatörleri kumanda ederek gerekli hava-yakıt karışımını sağlar. Bu fonksiyonları şöyle sıralayabiliriz:

Ekü yazılımı, hava yakıt karışımını kontrol eder. Modern arabalardaki motorlarda silindirlere yakıtı vermek için yakıt enjeksiyon sistemleri kullanılmaktadır. Buna ek olarak EKÜ, sensörlerden aldığı bilgiler ile püskürteceği yakıt miktarını ve bu işlemin zamanını ayarlar. Bu sensörler; oksijen sensörleri; boğaz kelebeği pozisyon sensörü, hava debimetresi (MAF sensör) ve motor soğutma suyu sensörü olarak sıralayabiliriz. Bu sensörlerin görevleri aşağıdaki gibidir:

• Rölanti devrini kontrol eder.
• Motorun devri krank sensörü olarak bilinen krankşaft pozisyon sensörü tarafından okunmaktadır. Buna ek olarak rölanti devre programlanabilir boğaz kelebeği veya rölanti motoru sayesinde işlemektedir.
• Ayrıca rölanti ayarları yapmaya yarayan programlanabilir boğaz kelebeği olan kontrollü sistemlerde, hız sabitleme ve hız limitleme fonksiyonları da kullanılmaktadır.

VTEC motorlar gibi bazı motorlarda değiştirilme imkânı olan sübap zamanlaması mevcuttur. EKÜ yazılımı motorun yanma çevriminde sübapların açılma zamanlarını kontrol eder. Hıza göre sübapların açılmasını sağlar. EKÜ, bu durumda silindirlere hava akışını arttırarak gücün artmasını sağlarken yakıt tasarrufu konusunda yardımcı olur. Ayrıca sübaplar EKÜ tarafından kontrol edilen hidrolik pompa yardımı ile açılmaktadır. Ayrıca elektronik sübap kontrolü de yapar.

Emme ve egzoz sübaplarının açılması, elektronik kontrol ile koordine olan eksantrik mili olmayan motorlar üretilerek test edilmiştir. Bu gibi motorlar marş motoru olmadan çalışma özelliğine sahiptir. Marş motoru olmadığında motorun ilk hareketini sağlayan hassas zamanlamalı elektronik ateşleme ve yakıt enjeksiyonu ile donatılmıştır.

Bu sistem, normal araçlarda değil hibrit araçlarda kullanılmaktadır. Hibrit araçlarda bu ilk hareket türüne statik start adı verilmektedir. Statik start, çevreyi daha az kirletir ve aracın verimini önemli ölçüde artırır. Ayrıca EKÜ optimum yanmayı sağlamak için ne kadar yakıt yollayacağını karar verir. Bu sayede tepki süresi kısalır.

Autonom olarak bu yazımızda sizler için EKÜ ve EKÜ yazılımı hakkında nedir, görevleri nedir, fonksiyonları nelerdir gibi merak edilen belli başlı sorulara cevaplar verdik.